học thiền

Bí quyết của Thiền là sống có ý thức trong từng giây từng phút của sự sống, giữ cho mặt trời ý thức luôn sáng tỏ, chiếu rọi trên tất cả những gì xảy đến về phương diện tâm lý cũng như về phương diện cơ thể và hoàn cảnh.

Uống trà và rửa bát

Trong khi ta uống một bình trà

Tâm ta phải có mặt với ta trong sự uống trà.

Uống trà là một trong những niềm vui mà ta có hàng ngày; ta phải sống trọn niềm vui ấy

Bạn để ra được bao nhiêu phút để uống trà ?

Khi vào quán, bạn ngồi xuống, gọi một tách trà, uống vội vã rồi trả tiền để còn đi làm "công chuyện"...

Vài ba phút là cùng.

Trong quán, thường có âm nhạc. Tai nghe nhạc ấy, mắt nhìn những người khác cũng vội vã như mình, trí óc nghĩ tới những chuyện phải làm sau tách trà...

Một tách trà như vậy, không xứng đáng là một tách trà.

Bạn đã dự một trà lễ hay chưa ?

Người ta ngồi với nhau từ hai đến ba giờ đồng hồ để uống một tách trà...

Mà không phải người ta dùng thì giờ đó để trò chuyện đâu.

Chỉ để uống trà và ngồi bên nhau mà thôi đấy.

Chúng ta có thể đồng ý hay không đồng ý rằng những người này chỉ biết ham chơi, không biết lo đến công việc làm hay kinh tế của quốc gia.

Nhưng chúng ta phải công nhận rằng, họ là những người biết uống trà, biết thưởng thức niềm vui của sự uống trà bên một người bạn thân.

Mỗi ngày mà để ra ba giờ đồng hồ để uống trà cũng có lẽ hơi nhiều? Còn nhiều chuyện khác nữa để làm. Như nghĩ cách kiếm tiền, giặt quần áo, rửa bát hay theo dõi tin tức, hoặc viết văn... Những chuyện đó có thể không dễ chịu bằng chuyện uống trà, nghe nhạc hay đi dạo. Nhưng nếu ta biết làm trong quán niệm thì chúng không còn là khó chịu nữa.

Lấy ví dụ việc rửa bát, mà nhiều người cho là một việc không dễ chịu, nhất là khi mới ăn xong hoặc ăn hơi no.

Mình thấy việc rửa bát chỉ có thể là khó chịu khi ta không rửa bát hoặc chưa rửa bát thôi, chứ khi đã đứng lên và xăn tay áo rồi thì việc rửa bát trở nên dễ chịu. Mình luôn rửa thong thả từng cái bát, lấy ý thức quán chiếu từng cái bát và từng cử động của tay. Mình biết rằng nếu hối hả rửa cho xong chồng chén bát để mà đi uống trà thì như vậy thời gian rửa bát là thời gian khó chịu, không đáng cho ta sống.

Và như thế thật đáng tiếc. Đời sống là mầu nhiệm trong từng giây phút, biết vậy nên mình luôn thắp mặt trời ý thức của mình lên gian bếp.

Sự kiện tôi đang đứng đây và rửa chén bát này là một sự kiện màu nhiệm. Mỗi cái bát mình rửa cũng như mỗi câu văn mình viết, mỗi nốt nhạc mình nghe. Mỗi tư tưởng mỗi động tác đặt dưới ánh sáng quán niệm đều trở thành một nghi lễ. Mặt trời thiền quán thắp lên thì không còn ranh giới giữa sự thiêng liêng và sự trần tục nữa.

Mình rửa bát là sống trọn vẹn với thời gian rửa bát, và vô cùng bằng lòng. Rửa bát vừa là phương tiện vừa là cứu cánh, nghĩa là rửa bát vừa để có bát sạch vừa được sống trọn vẹn trong thời gian rửa bát.

Nếu không có khả năng sống an lạc trong khi rửa bát mà cứ mong rửa bát cho mau xong để ngồi uống trà thì đến khi uống trà ta cũng sẽ không có khả năng uống trà. Nâng tách trà lên, ta sẽ nghĩ đến những chuyện khác và vì vậy, hương vị trà và thời gian thoải mái của tách trà cũng sẽ biến mất. Ta sẽ luôn luôn bị hút vào trong vị lai mà chẳng còn khả năng sống trong hiện tại.

(Bài học từ thiền sư Thích Nhất Hạnh)